PDK-XOYBUN; wiha, di xizmeta, Kurd û Kurdistanê daye : Pirojeya Kurdistana Mezin, Pirojeyên Aborî û Avakirin, Pirojeyên Cand û Huner, Lêkolîna Dîroka Kurdistanê, Perwerdeya Zimanê Kurdî, Perwerdeya Zanîn û Sîyasî, Weşana Malper û TV yên Kurdistane.

SABİHA GÖKÇEN KOMKUJIYA DERSIMÊ BI PILAN Û PIROJEYÊN KALÊ TIRKAN MISTO KEMAL HATE PÊK ANÎN Û ABDULLAH ÖCALAN JÎ KEMALÎZIMÊ DIPARÊZE

FÛAD SÎPAN (AKPINAR)

Almanya, 09.03.2004

Armanca min ne ew e, ku li ser esl û meslên Sabiha Gökçen bisekinim. Sabiha Gökçen kî dibe, çi û koka wê ji kûderê dibe bila bibe, ew eleqederî me Kurdan nake. Ev kar û pîşeya Tirkan e, bila ew herin li ser esl û mesilên Sabîha xwe bisekinin. Lê ev nayê wê wateyê, ku Sabiha Gökçen eleqederî me Kurdan nake. Çumkî destê Sabiha Gökçen ketiye xwîna Kurdan û Sabiha Gökçen ji wan kesan e, ku sûcdarê komkujiya Dersimê ye.

Ev cara yekem e, ku qunciknivîsên Tirkan yên wek Emin Çölaşan, Fatih Altaylı û rayadarên dewletê nizanin di pirsa eslê Sabiha Gökçen de êdî çi bibêjin. Di daxuyaniyê wan de baş eşkere dibe, ku ew di mijara eslê Sabiha Gökçen de pir ketine tengeasiyê û şuphe li ser eslê wê heye.

Ji ber ku niha pirsa aslê wê kete rojeva Tirkiyê, loma ez jî dixwezim bi hin çavkaniyên Tirkan eşkere bikim, ku kalê Tirkan çawa bi pilan û proje komkujî li Dersimê pêk anî û Sabiha Gökçen jî di vê komkujiyê de çawa? Rola xwe ya bi bêxêrî û alaçaxî lîst.

Dêrsim

Birîna Dêrsim pir kûr e, dewleta contirk di pê komkujiyên (qetlîamên) Şêx Saîd, Agirî û Gelîyê Zîlan, pêre jî hate ser Dêrsimê. Li ser komkujiya Dêrsimê heta niha gelek tişt hatine nivîsandin, lê wek komkujiyên dewleta Tirk li welatê me kirine pir hindik çavkanî hatine rayê dan. Mirov bona ku di cîhanê de jenosîd, komkujî, tiştan an jî bûyeran îspat û zelal bike, çavkanî pir girîng in. Bê çavkanî mirov ne dikare kesî îqna bike û ne jî meselan zelal bike. Lê pir caran ne hêsan e, ku mirov çavkaniyan bibîne û li ser bûyeran binivîsîne. Ji ber ku dewlet ditirsin, ku ew jenosîd, komkujî û xerabiyên wan li ser gelan kirine aşkere bibin û ji lew re her tiştî dizî dihêlin û vedişêrin.

Di cîhanê de dewletek wek dewleta Tirkan tuneye, ku ewqas ji dîroka xwe bitirse. Tirk Arşîvên xwe ji kesekî re venakin û tiştên ku neyên hêsabê wan yan vedişêrin, yan jî pir bi hêsanî înkar dikin. Lê ew çiqwas xerabiyên xwe veşêrin jî, ji ber ku ew pir caran bi xerabiyên xwe difirin û kêfa xwe bêperwa pê tînin, loma xwe bi gotinên xwe didin dest. Komkujiya Dêrsim ewqas eşkere ye, ku Tirk jî êdî nikarin veşêrin. Rojnameyên wan yên wê demê jî pir tişt li ser komkujiya Dêrsimê nivîsîne. Komkujiya Dêrsimê jî wek komkujiyên din li Kurdistanê bi pilan, proje û daxwaza kalê Tirkan Misto Kemal hatine bikaranîn. Lê di vir de tiştekî girîng heye, ku divê bê gotin. Di komkujiya Dêrsimê de Tirkan heta niha gelek kes (ji wan kesan piranî jî kesên Alewî) bi vî awayî îqna kirine û dewleta Tirk dibêje, ”Dema komkujiya Dêrsimê hate bikaranîn kalê me nexweş bû û bîr û haya wî ji tiştekî tune bû”. Lê ev rastiyê nîşan nade. Rastî ew e, ku komkujiya li dijî serhildana Şêx Saîd, Agirî, Gelyê Zîlan û Dêrsimê û yên din bi gotin, daxwaz û pilanên kalê Tirkan Misto Kemal hatine kirin. Ji ber ku di dema jiyana wî de bêyî gotina wî tu tiştek ne li Tirkiyê dihat meşandin û ne jî çêkirin.

Ez bawer dikim, ku Kurd dikarin bi vê çavkaniya ku ez li jêr didim, li dijî Tirkan li Ewropa û Amerîka dadê vekin û bi karekî dîplomatîk û lobî vê komkujiya Dersimê bikin rojevê û li dijî dewleta Tirk dadigehên mezin vebikin. Ev kar jî bi taybetî dikeve ser milên Dersimiyan. Ez loma dibêjim Dêrsimî, çumkî yên ku yekemîn stembar in (mexdûr) ew in. Ger ew dadê li dijî Tirkan vebikin, dê ne hêsan be, lê bi bîr û baweriya min dê serbikevin.

Ji ber ku pirsa Sabiha Gökçen dîsa kete rojevê û ez dixwezim vê çavkaniya ku bi pişadî di sala 1998an de kete destê min ji gelê Kurd re bidim naskirin. Ez bi balafirê wê salê çûme Stenbolê û ev çavkanî pirtûkek ku ji aliyê Vakiflar Bankasi li Tirkiyê him bi zimanê Tirkî û him jî bi zimanê Îngilîzî ve di balafirê de hatibû belav kirin. Min jî pirtûkek girt û di heman demê de xwend. Vê pirtûkê pir bala min kişand, çumkî di vê pirtûkê de Sabiha Gökçen sirên dewletê bi nezanî der mafê Dêrsimê de dide. Yanê bi taybetî sirên Misto Kemal dide. Çumkî dewleta Tirk heta niha bi taybetî piraniya Alewiyan di pirsa Dersimê de xapandine û ew dibêje, dema dewletê li Dersimê komkujî dikir, Misto Kemal nexweş bû û haya wî ji tiştekî nebû. Lê Sabiha Gökçen derewên wan pir bi eşkere dertîne holê.
Ev çavkaniya ku ez qal dikim, Halit Kivanç rojnamegerê Tirk di sala 1956an de bi Sabiha Gökçen re heypevînek pêk aniye û ev heypeyvîn di wê demê de di rojnama Milliyet de hatiye weşandin. Rojnamegerê Tirk Halit Kivanç di pêşgotina vê pirtûka de dibêje, ku di sala 1998an de di kokteylek de ji bo 75 saliya komara Tirk ez dîsa rastî Sabiha Gökçen hatim û min jê rica kir, ku ew destûrê bide min, ez careke din vê heypeyvîna ku wî bi wê re di sala 1956an de kiriye dîsa biweşîne. Sabiha Gökçen jî vê daxwaza Halit Kivanç li ser serê xwe qebûl dike û Midûrê Banka Vakiflar Bankasi jî li cem wan bûye û wî jî gotiye, ku ew jî amade ne vê heypeyvînê wek pirtûk çap bikin û mesref jî ayîdê wan e.

Rojnamegerê Tirk Halit Kivanç di hevpeyvîna xwe de, ku li gel Sabiha Gökçen, di sala 1956an de çêkiriye û Sabiha Gökçen der mafê çûyina xwe ya destûrgiritinê ji kalê xwe Misto Kemal û komkujiya Dersimê de wiha dibêje:

Eskişehir'de Tayyare Alayı'nda staj gördüğüm günlerden birinde, uçuştan indiğimde bölükteki fevkaledelik dikkatimi çekti. Hemen sordum. Bizim bölüğün Dersim Harekatı'na katılma emrinin geldiğini söylediler. Kalbim küt küt atmaya başlamıştı. Derhal bölük kumandanımıza koştum. O bölükten olduğuma göre, elbette ben de gidecektim. Ancak kumandan hiç de beklediğim cevabı vermedi. Alay kumandanına başvurmamı söyledi sadece... Bu sefer alay kumandanına koştum. Evet, gidebilirdim. Ama özel müsaade lazımdı. Bir kadın pilotun askeri harekata katılmasına tek başına karar veremiyordu. Bunun için de vakit yoktu. Çünkü bölük ertesi gün gidecekti. O zamanın tayyareleri bir kalkışta çok uzun mesafeyi katedemedikleri için arada inecek, yeniden havalanacaklardı. Bunu bir fırsat saydım ve benim de Ankara'ya kadar arkadaşlarımla uçabilmem için izin istedim. Bu masum isteğim kabul edilince ben de bölükle birlikte yola çıktım.

Ankara'ya vardığımda hava kararıyordu. Hemen Çankaya'ya koştum.

Atatürk beni karşısında görünce, önce hayret etti. Arzumu anlamıştı. Daha doğrusu kendisine isteğim iletilmişti. Bu bakımdan ben daha bir şey söylemeden Atatürk konuşmaya başladı. Benim böyle bir harekata katılmamın güçlüğünü dile getiriyordu.

(Di rojekê de, ku min li Eskişehirê di alaya teyaran de staj didît, dema ku ez ji firandinê vegeriyam piraniyan kesan li ber qewteyê (alayê) bala min kişand. Min di heman demê de pirsî. Ji min re hate gotin, ku emir hatiye, liqê leşkeriya (Bölük) me dê tevayî tevgera (hareketa) Dersimê bibe. Bû kulpe kulpa dilê min. Ez di heman demê de reviyam cem fermandarê liqê leşkeriya (Bölük) me. Ji ber ku ez di wî liqî de bûm, helbet ezê jî biçûyama. Lê belê bersiva ku min ji fermandar dixwest nehate dayîn. Ewî jî daxwaz kir, ku ez ji fermandarê alayê re bêjim. Vê carê ez reviyam cem fermandarê alayê. Belê, ez dikarim herim. Lê pêwîstiya destûra taybet heye. Jineke pîlot nikare bi serê xwe ji bo tevayiya tevgera leşkeriyê biryarê bide. Ji bo vê keyê dem nemabû. Çunkî roja din dê liqê leşkeriyê biçûya. Ji ber ku teyarên wê demê nikaribûn bi yekcarî navberên (mesafên) dirêj bibirin, bi rê de peya dibûn û dîsa bi hewa diketin. Min jî ev ji xwe re wek derfet (firsat) dît û ji bo çûyîna Enqerê bi hevalên xwe re destûr xwest. Dema ev daxwaza min ya mesûm hate qebûlkirin, ez jî bi liq re bi rê ketim.

Dema min xwe gihand Enqerê hewa jî reş dibû. Ez di heman demê de reviyam Çankayayê. Dema kalê me ez li hember xwe dîtim, berê matmayî ma. Daxwaza min fêhm kiribû. Bi rastî daxwaza min jêre hatibû gotin. Loma min hê tiştek ne gotibû, kalê me dest bi axaftinê kir. Hêsaniya beşdarbûna min ji bo tevgereke wiha dianî ziman.)

Û Halit Kivanç di vê heypevînê de li ser Sabiha Gökçen dibêje, ku kalê wê Misto Kemal ji xwesteka wê re nikaribû bêje na. Lê belê kalê wê ji bîr nekiriye, ku wê şiyar bike û Sabiha Gökçen wiha berdewam dike û dibêje, kalê min ji min re wiha got:

Bak Gökçen' demiş, 'seni çok takdir ederim. Orada da görevini başaracağına inancım tam. Ancak çarpışacağın insanların eline düşersen, sana fena muamele etmelerinden korkarım. Buna çok üzüleceğimi bilirsin.' Sabiha Gökçen birden gürlemiş, 'emin olunuz' demiş, 'kendimi onlara diri diri teslim etmem.' İşte bu anda Atatürk birden tabancasını uzatmış hiçbir şey söylemeden... Şimdi Sabiha Gökçen o anı yeniden yaşıyor gibiydi. Elindeki tabancayı gösteriyor ve şöyle diyordu: 'İşte o tabanca...

(Gotiye binêre Gökçen, ez te pir diecibînim (teqdîr) dikim. Baweriya min tam e, ku tu yê erkên xwe li wê derê bi ser bixî. Tenê mirovên ku tu bi wan re şer dikî, bikevî destê wan, ez ditirsim, ku dê libatên neçê bi te bikin. Tu dizanî, ezê bi vî pir bi kesirî bim. ’Sabiha Gökçen bi yekcar gurîn kiriye û gotiye ’pê bawer bin, ku ez xwe zindî teslîmî wan nakim.’ Di wê demê de kalê Tirkan yekcar debança xwe dirêj kiriye. Qet gotinek jî negotiye... Niha Sabiha Gökçen wê demê wek dîsa ji nû ve dijiya. Debança ku di dest de bû, wiha digot: Va ye ew debança...)

Wekî din Sabiha Gökçen bi kêf û eşqa xwe qala bombebarana Dersimê dike û dibêje, ku wê mehekê Dersim bombe kir û ji zewqa êdî nizane, ku ji Halit Kivanç re çi bêje. Sabiha Gökçen bi çav sorî û hovîtiya xwe berdewam dike û wiha dibêje:

inanın, tavuk kesilirken bakamam. Fakat böylesine bir vatan görevi alınca, ben de erkek arkadaşlarım gibi, uçağıma binip havalanıyordum.

( bawer bikin mirîşkekê ser jê bikin, ez nikarin lê binêrim. Lê belê bi girtina erkek wiha welatî, ez jî wek hevalên xwe yên mêr, li teyarê siwar dibûm û bi hewa diketim.)

Sabiha Gökçen qatîla zarokên dergûşên Kurdan yên Dersimê ye. Sabiha Gökçen qatîla jinên ku bi zaro bûn. Sabiha Gökçen qatîla Kurdan e û ev karê bê rûmetî, vê komkujiyê ji Tirkan re ji bo xwe wek şeref dibîne.

Kurdistaniyên hêja! Ez dixwazim di dawî de gotinên Abdullal Öcalan, ewê ku wek qaşo serokê gelê Kurd ji aliyê Kongira gel ve hatiye hilbijartin mînakek bidim, ku ew der mafê kalê tirkan de çi dibêje.

Abdulah Öcalan dibêje:

Atatürk'ün özü tanınmalı

( Divê kalê Tirkan baş bêye fêhm kirin, naskirin )

Yanê bi kurtayî, Abdullah Öcalan di pirsa kalê Tirkan de ji Kurdan re dibêje, we kalê Tirkan baş fêhm nekiriye, ew mirovekî baş e, hêja ye, zana ye û tu zerara wî ji Kurdan re çênebûye. Û di dawiya vê nivîsa ku di rojnama Özgür Politika de hatiye weşandin de wiha berdewam dike û dibêje:

Atatürk'ün hareketlerini Kürt düşmanlığı olarak yorumlamamak gerekir

( Divê mirov tevgerên kalê Tirkan li dijî Kurdan şîrove neke )

Apocî jî ji van gotinên Abdullah Öacalan re dibêjin, ”ev taktîk” e. Ez jî dibêjim, hey xwelî li serê we û taktîka we be. Ma hûn tenê bi vê kêmaqiliya siyaseta xwe dizanin taktîkan çê bikin!
Gotinên wiha, ku Abdullah Öcalan di zîndanê de li Îmralî taktîka çê dike, ji kokê de derew in. Rastî ew e, ku Abdullah Öcalan li dijî gelê Kurd taktîkan çêdike, çawa tevgera Kurd û Kurdistanê bi tevayî teslîmî Kemalîzimê bike.

Kurdistaniyên Hêja! Hûn dikarin van gotinên Abdullah Öcalan di rojnama Özgür Politika de, ku li Ewropa têye weşandin bixwînin. Min ev gotinên Abdullah Öcalan wek mînak dan. Wekî din Abdullah Öcalan hingiya li Îmraliyê ye, bi dehan û sedan caran dubare kiriye û ev polîtîka xwe ya ji qaşo komara demokratîk re, Kemalîzim parastiye û di hemû daxuyaniyên wî de bîna Kemalîzimê ya bi genî û gemar jê tê.

http://www.ozgurpolitika.org/2001/11/09/hab01.html

Û ne bêjin, kes nizane, ku Abdullah Öcalan di xizmeta Kemalîzimê de ye. Hemû dewlet û rayadarên wê dizanin, ku Abdullah Öcalan di nava şaşiyek pir mezinday e. Min bi gelek wezîr û mepûsên Ewropiyan re li ser mijara Abdullah Öcalan û xizmeta wî ya ji bo Kemalîzimê bi siyasetmedarên ewropî re axivîme. Ew li ser Abdullah Öcalan matmayî ne û dibêjin, mirov çawa bi vî awayî dûrî pirensîpên xwe disekine.

Nîşe: Min berê ev çavkaniya dabû rojnameger Mehmet Özgül û wî jî ev gotinên Sabiha Gökçen di 23.05.2001an de di rojnama Özgür Politika de weşandibû. (çavkanî heypevîna Halit Kicanç bi Sabiha Gökçen re dubare di sala 1998an de bi navê Bulutlarala Yarışan Kadın, di meha dehan de hatiye weşanên. YAPI KREDI Ekim 1998 rûpel 57-63)

http://www.ozgurpolitika.org/2001/05/25/hab18.html